Okres wielkiego postu, to czas pokuty i nawrócenia. Powinniśmy go spędzić na zadumie oraz refleksji. To on przygotowuje nas do najważniejszego w roku święta w kościele - Wielkanocy, dzięki której możemy z czystym sercem oczekiwać Zmartwychwstania Chrystusa. Z racji, że wielki post jest okresem ruchomym, przypomnimy, kiedy się zaczyna, ile trwa oraz kogo obowiązuje.

Kiedy zaczyna się wielki post 2021?

Wielki post jest ruchomy i przypada na około 6 tygodni przed Wielkanocą. Rozpoczyna się w Środę Popielcową, kiedy to - zgodnie z tradycją - idziemy posypać swoje głowy popiołem. W tym roku uroczystość wypada 17 lutego. W Środę Popielcową musimy przestrzegać postu ilościowego (trzy posiłki, z tego jeden do syta) i jakościowego (post od pokarmów mięsnych). W naszych wyrzeczeniach mogą znaleźć się również indywidualne postanowienia takie jak wstrzymanie się od jedzenia słodyczy czy picia alkoholu, które pomogą nam przeżyć oczekiwanie  i przygotować się do świąt.

Kogo obowiązuje post i kiedy się kończy?

Post ścisły, czyli ilościowy obowiązuje osoby od 18 do 60 roku życia, wyłącznie w Wielki Piątek oraz w Środę Popielcową. Natomiast od spożywania pokarmów mięsnych powinny wstrzymać się osoby już od 14 roku życia, oczywiście z wyjątkiem osób chorych, które nie mogą pozwolić sobie na restrykcyjne zmiany swojej diety. Wielki post trwa około 40 dni, do Wielkiego Czwartku. W tym roku zakończy się 1 kwietnia. Z kolei w Wielki Piątek i Wielką Sobotę obchodzić będziemy post paschalny.

Ważne daty - wielki post 2021

17 lutego 2021 - Środa Popielcowa

28 marca 2021 - Niedziela Palmowa

1 kwietnia 2021 - Wielki Czwartek

2 kwietnia 2021 - Wielki Piątek

3 kwietnia 2021 - Wielka Sobota

4 kwietnia 2021 - Wielkanoc

5 kwietnia 2021 - Poniedziałek Wielkanocny

Jaka jest symbolika wielkiego postu?

• Wielki post twa 40 dni, jest to pamiątka, a zarazem symboliczna liczba. To właśnie 40 dni Jezus pościł na pustyni, gdzie kuszony był przez szatana. Ponadto, tyle samo trwała wędrówka przez pustynię narodu wybranego. To również liczba dni, jaka dzieli Zmartwychwstanie i Wniebowzięcie Chrystusa. Odniesień do liczby 40 w Biblii jest o wiele więcej.

• Droga krzyżowa, jako nabożeństwo jest symbolem drogi, jaką pokonał Jezus przed śmiercią i złożeniem do grobu. Ma skłaniać nas do pokory oraz skruchy. Jakie są stacje drogi krzyżowej? Sprawdź!

• Gorzkie żale z kolei są nabożeństwem pasyjnym i symbolem wielkiej miłości Boga do ludzi, która pozwoliła na poświęcenie tak wielkie jak śmierć na krzyżu.

• Fiolet z kolei jest kolorem żałobnym, pokutnym. Wyraża on smutek mozolnej pracy oraz udręki, przez co nawiązuje do przebywania Jezusa na pustyni. Jest to kolor krwi (czerwony) zmieszany z kolorem niebieskim (niebiański cel).

• Zwyczaj postu, jałmużny i modlitwy to z kolei symbol miłosierdzia, oczekiwania na radość, a przede wszystkim znaki pokory i nawrócenia. Są to trzy drogi, poprzez które wierni mogą zbliżyć się do Boga. Zwyczaj ten dokonywany jest na wzór Jezusa, który pościł i modlił się na pustyni.

• Posypywanie głowy popiołem, które mia miejsce właśnie w Środę Popielcową, czyli na początku wielkiego postu jest dla wiernych symbolem, iż rzeczy materialne i doczesność przemija, każdy z nas powstał z prochu i w proch się obróci. Jest to znak wyrażania pokuty i symbol nawrócenia.

• Szaty liturgiczne - fioletowe szaty liturgiczne używane są w okresie wielkiego postu i symbolizują oczekiwanie i żałobę. Białe z kolei, kapłan zakłada m.in. w okresie wielkanocnym na znak radości i świętości. Czerwonych używa się w Niedzielę Męki Pańskiej czy też w Wielki Piątek. Kolor czerwony oznacza męczeństwo, miłość, krew, ale i Ducha Świętego. Różowe szaty - w zależności od lokalnych zwyczajów - zakładane są w IV Niedzielę wielkiego postu. Różowy to połączenie fioletu z bielą, które symbolizują nadchodzącą radość, moment wytchnienia podczas okresu utrapienia.

Ciekawostka

Tradycja wielkiego postu i związanych z nim obrzędów obecna była już w najwcześniejszych latach powstania chrześcijaństwa. Na początku, w pierwszych wiekach, swoim zakresem - wielki post - obowiązywał tylko Wielką Sobotę oraz poprzedzający ją piątek. Dopiero później przeciągnął się on do 40 dni, aby uczcić tym samym post Jezusa na pustyni oraz tyle samo trwającą - wędrówkę Izraelitów. Co ciekawe, od samego początku tradycja postu nie uwzględniała niedziel, jako dni świętych. Dopiero w 1570 roku został ustanowiony post w formie, jaką znamy i praktykujemy do dnia dzisiejszego.

Wielki Tydzień. Triduum Paschalne

Ostatnie trzy dni poprzedzające Wielkanoc, to kulminacyjny moment wielkiego postu. To właśnie one wchodzą w skład Triduum Paschalnego. Wielki Czwartek to celebracja ustanowienia sakramentu kapłaństwa i Eucharystii. Drugi dzień Triduum upamiętnia śmierć Zbawiciela, a Wigilia Paschalna, to czas wyciszenia i przygotowania na radość, jaką niesie zmartwychwstanie. Obrzędy te poprzedzają Niedzielę Wielkanocną, która jest najważniejszym świętem w tradycji Chrześcijańskiej.

Jakich zachowań wystrzegać się w wielki post?

Wielki post to czas wyciszenia i wsłuchania się w słowa Pana. Nie powinniśmy więc brać udziału w hucznych zabawach. Należy skupić się na pokucie, a okres na dzień przed Środą Popielcową, to ostatni moment na karnawałowe szaleństwo. Wielki post powinien więc być dla nas czasem wyrzeczeń, braterskiej miłości i dzielenia się z innymi. Zaleca się również w imię duchowego oczyszczenia wziąć udział w rekolekcjach, które pomogą nam lepiej przeżyć ten ważny czas.